مقاله expert choice

آموزش نرم افزار Expert Choice برای مهندسان صنایع

موضوعات بررسی شده در این مطلب

آموزش نرم افزار Expert Choice

آموزش expert choice در سایت صنایع سافت بصورت دوره ای نتشر میشود برای اینکه از آخرین مقالات ما بصورت رایگان باخبر بشید آخر همین مقاله ایمیلتونو وارد کنید. اکسپرت چویس نرم افزاری قدرتمند و ابزاری مناسب برای تصمیم گیری چندمعیاره بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی است که توسط توماس الساعتی Tomas L. Saaty  (عراقی الاصل) در سال ۱۹۷۰ در دانشگاه پنسیلوانیا ارائه گردید. این نرم افزار به صورت رایگان در اینترنت قابل دسترسی و دانلود است. سعی کنید آخرین نسخه ی نرم افزار را تهیه و نصب نمایید.

آموزش expert choice

دو نکته ی مهم:

  • در یک گروه و دسته حداکثر ۹ عامل یا عنصر قرار دهید. بررسی و مطالعه گروه های دارای بیش از ۹ عنصر با روش های شبکه عصبی مناسب تر و دقیق تر خواهد بود.
  • عناصر قابل مقایسه را در یک دسته یا گروه قرار دهید و عناصر را به دلیل تفاوت در مقدار، از یکدیگر جدا نکنید. به عبارت بهتر، عناصر کم اهمیت و عناصر دارای اهمیت زیاد را در دسته های مجزا قرار دهید.

اجرای Expert Choice

با اجرای این نرم افزار پنجره ی خوش آمدگویی(Welcome to Expert Choice)  به صورت زیر و در زیر آن، پنجره ی اصلی نرم افزار باز می شود.

آموزش expert choice

در پنجره ی Welcome :
  •  در صورتی که بخواهید مدل جدیدی را ایجاد کنید کلید Create new model را انتخاب کنید. در این صورت، باید روش مدلینگ را از بین دو روش مستقیم  (Direct) و ساختاری (Structuring) انتخاب نمایید.
  •  اگر بخواهید یکی از مدل های موجود و از قبل تهیه شده را باز کنید، پس از انتخاب کلید رادیویی Open existing model، می توانید یکی از گزینه های Recent (مدل های اخیرا استفاده شده)؛ Samples (مدل های نمونه) یا Browse (رفتن به مسیر مدل موجود بر روی هارد یا هر حافظه ی جانبی دیگر) را انتخاب کنید.
ایجاد مدل جدید:

با انتخاب روش مستقیم (Direct)، پنجره ی New file name باز می شود. نام دلخواهی برای فایلتان انتخاب و با کلیک بر روی کلید Open در مسیر دلخواه ذخیره نمایید. البته می توانید پنجره ی Welcome را ببندید و سپس از منوی File و انتخاب گزینه ی New، مدل جدیدی را ایجاد کنید. کلیک بر روی آیکن New در نوار ابزار، ساده ترین روش برای ایجاد مدل جدید است. در هر صورت، پنجره ی New file Name ظاهر خواهد شد.

پس از وارد کردن نام دلخواه برای مدل و کلیک بر رویOpen ، پنجره ی Goal description باز می شود. در این پنجره می توانید توصیف یا عنوانی از هدف (Enter a description for your goal) بنویسید. در مراحل بعد، معیارها در ذیل این هدف تعریف و ایجاد می شوند. البته درج این هدف اختیاری است و می توانید با کلیک بر روی  okدر هر صورت (نوشتن یا ننوشتن توضیح) به مرحله ی بعد بروید. در صورت عدم نوشتن هدف، به صورت پیش فرض، نام  Goalتوسط نرم افزار تعیین می شود.

آموزش expert choice

وارد کردن معیارها

معیارها در واقع همان متغیرهای موردنظر شما هستند که اطمینان دارید بر روی موضوع مورد مطالعه (مثل متغیرهای موثر در مکان یابی یک سایت احداث سد یا متغیرهای تعیین کننده ی درجه ی یک پارک یا هتل یا… ) تاثیرگذارند. برای وارد کردن اولین معیار، ابتدا بر روی هدف کلیک کرده و سپس:

Edit/Insert child of current Node

می توانید با راست کلیک کردن بر روی هدف و انتخاب گزینه ی Insert child of current Node نیز نیز معیار جدیدی ایجاد کنید. با اینکار، در زیرمجموعه ی هدف، گره ای (Node) ایجاد می شود که همان معیار اول است. نامی مناسب برای این معیار انتخاب و با زدن کلید  Enterهم معیار اول ذخیره می شود و هم گره یا معیار بعدی ایجاد می شود. به همان صورت، برای معیار دوم و معیارهای بعدی این کار را تکرار نمایید. پس از وارد کردن آخرین معیار، برای پایان یافتن ورود معیارها، دو بار کلید Enter را بزنید.

توجه: مستطیل خاکستری رنگ کنار (سمت چپ) هدف، پس از وارد کردن اولین معیار به رنگ زرد تبدیل می شود که معنایش این است که یک معیار در زیر هدف ایجاد شده است. پس از وارد کردن معیارهای دوم و سوم و… ، رنگ زرد مستطیل به قرمز تبدیل می شود. مفهوم رنگ قرمز این است که معیارها ارزیابی و وزن دهی نشده اند.

وارد کردن زیرمعیارها

زیرمعیارها، عوامل یا متغیرهایی هستند در گروه یکی از معیارهای تعیین شده قرار می گیرند. برای مثال، چنانچه معیاری به نام “آب و هوا” در مدل تعریف شده باشد، زیرمعیارهایی مانند میزان بارش، دما، رطوبت و … می توان در زیرمجموعه ی معیار آب و هوا ایجاد کنیم. برای ایجاد زیرمعیار هر معیار از قبل ایجاد شده، معیار موردنظر را انتخاب(بر روی آن کلیک می کنیم) و سپس همانند روش وارد کردن معیار؛ از نوار منو، Edit/Insert child of current Node را اجرا می کنیم. برای متوقف کردن فرایند وارد کردن زیرمعیارها، دوبار Enter کنید.

اضافه کردن آلترناتیوها (Alternative) یا گزینه ها

در این مرحله، پروژه یا پروژه هایی که قرار است با یکدیگر مقایسه شوند را باید وارد کرد. برای مثال، در صورتی که قرار است دو پارک، دو حوزه ی آبخیز، دو فروشگاه، دو خط تولید و …. را با یکدیگر مقایسه کنیم، هریک از این موارد، یک گزینه یا آلترناتیو گفته می شود. لازم به توضیح است که تنها در صورتی که هدف، مقایسه ی زوجی باشد، به گزینه یا آلترناتیو نیاز دارید، اما برای تحلیل سلسله مراتبی و مکان یابی نیازی به ایجاد گزینه نیست. برای اضافه کردن آلترناتیو:

Edit/ Alternative/Insert

آموزش expert choice

نکته: در صورتی که هدف مکان یابی است و مقایسه ی زوجی مدنظر نباشد، نیازی به ایجاد گزینه یا آلترناتیو نیست.

وزن دهی معیارها:

برای وزن دهی معیارها، بر روی نام مدل کلیک کرده و سپس: Assessment/ Pairwise پنجره ی زیر ظاهر می شود.

آموزش expert choice

آموزش expert choice

قبل از انجام این مرحله، باید پرسشنامه ها توسط کارشناسان مجرب و خبره تکمیل شود. پرسشنامه باید بر اساس معیارها و زیرمعیارهای تعیین شده طراحی شود. به عبارت بهتر، هر معیار، زیرمعیار و آلترناتیوی که مدنظر محقق است و در اکسپرت چویس ایجاد می شود، باید در پرسشنامه آورده شده و توسط کارشناسان مرتبط و توانمند از ۱ تا ۹ امتیازدهی شود. هرقدر تعداد پرسشنامه ها بیشتر و توان علمی و تجربه ی کارشناسان تکمیل کننده ی پرسشنامه بالاتر باشد، دقت و اعتبار نتایج بیشتر خواهد بود. پس از تکمیل تمام پرسشنامه ها، از امتیازات داده شده به هر معیار، زیرمعیار و آلترناتیو باید میانگین هندسی بگیریم. نمونه ای از یک پرسشنامه تکمیل شده توسط یک کارشناس در زیر ارائه گردیده است.

آموزش مفید : آموزش اکسل برای مهندسان صنایع

شماره پرسشنامه ۳:

نام و نام خانوادگی متخصص (اختیاری):             مدرک تحصیلی و تخصص اصلی: دکتری منابع طبیع – گرایش آبخیزداری

محل خدمت و سمت: کارشناس آبخیزداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان

احتراماً، پرسشنامه ای که پیش رو دارید، به منظور کسب نظرات کارشناسی شما نخبگان و کارشناسان محترم در خصوص وزن و اهمیت هریک از معیارها و زیر معیارهای زیست محیطی در راستای انجام کار تحقیقی تحت عنوان، رتبه بندی اثرات زیست محیطی انواع فعالیت های گردشگری جنگل جهت تدوین و تحلیل استراتژی های مدیریتی (مطالعه موردی: پارک جنگلی آبیدر در شهرسنندج) با استفاده از مدلهای تصمیم گیری چند معیاره، تنظیم شده است. امید است با حوصله و دقت، نظر خود را با انتخاب گزینه های مورد نظر، اعلام فرمائید.

ویژگیهای منطقه مورد بررسی

پارک جنگلی آبیدر واقع در شهر سنندج می باشد که با توجه به اینکه در این پارک جنگلی که آینده تفرجگاهی خوبی را در انتظار است، امکانات توقفگاهی (کمپینگ) و در کنار آن، دیگر فعالیتهای تفریحی را میتوان در نظر گرفت که برای اجرا باید تمام مسائل زیست محیطی را در نظر گرفت که کمترین تخریب را به محیط زیست منطقه و جنگل مورد مطالعه وارد نماید و در نهایت جهت توسعه این فعالیت ها و کاهش اثرات منفی، استراتژی های مدیریتی را تدوین و تحلیل کرد

فعالیت های گردشگری پیشنهادی در منطقه:

۱- خانه کوهنورد

با توجه به قابلیت تعریف مسیر کوهنوردی که در ارتباط با این پارک جنگلی می باشد، می توان مسیر ویژه ای را برای طبیعت نوردی در محدوده جنوبی پارک در نظر گرفت که در حقیقت، درگاه ورود و خروج کوهنوردان می باشد. این مسیر در عین حال می تواند شامل امکانات زیر باشد.

  1. سرویس بهداشتی
  2. مجموعه فضاهای باز و نیم باز و بسته، برای استراحت، بسته به موقعیت زمانی و فصل

۲- کمپینگ:

این نوع فعالیت که همراه با ساخت و ساز و بهره برداری می باشد در مسیر خضر زنده می تواند شامل امکانات زیر باشد.

  1. سوئیت هایی با طراحی ویژه و الهام گرفته از جنگل جهت اقامت شبانه گردشگران
  2. رستوران ، بوفه و سرویس بهداشتی
  3. فضایی جهت بازی کودکان (شهربازی)
  4.  پارکینگ

۳- ورزش های کوهستانی:

این نوع فعالیت شامل انواع ورزش های زمستانی، هوایی و … می باشد که هیچ گونه ساخت و ساز و بهره برداری در اجرای این نوع فعالیت صورت نمی گیرد.

مقایسه های زوجی در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای مشخص کردن میزان اهمیت گزینه ها از مقایسات زوجی میان معیارها نسبت به هدف، زیرمعیارها نسبت به معیارها و گزینه ها نسبت به زیرمعیارها استفاده می شود که این مقایسه ها توسط متخصصان کارشناسان خبره انجام میگیرد و در نهایت تیم تحلیل گر مسئله با ترکیب این نسبت ها، گزینۀ بهینه برای فرآیند تصمیمگیری را مشخص می کنند. مقایسه زوجی به معنای بررسی اهمیت دو عنصر (مثلا دو معیار) نسبت به عنصر سطح بالایی خود در سلسله مراتب تصمیم گیری است. بررسی این اهمیت ها به پیشنهاد توماس ستی (TomasSaaty) بنیانگذار این تکنیک تصمیم گیری از قضاوت های شفاهی به اندازه های کمی تبدیدل شده اند که در جدول شماره (۱) نحوه این تبدیل بیان شده است.

توضیح جدول شماره (۱): مقدار ۲برای اهمیت بین ۱ و ۳ به کار می رود، مقدار ۴ برای اهمیت بین  ۳و ۵ به کار می رود، مقدار ۶ برای اهمیت بین ۵ و ۷ به کار می رود، مقدار ۸ برای اهمیت بین ۷ و ۹ به کار می رود. در مقایسه های زوجی متخصصین باید بین هر جفت از عناصر موجود در سلسله مراتب مقایسه ای از نظر اهمیت نسبت به عنصر سطح بالایی این دوعنصر انجام دهند که در این مقایسه، یکی از اعداد بین  ۱تا ۹ را برای درجه اهمیت یک عنصر نسبت به عنصر دیگر انتخاب می کنند.

نحوه طراحی پرسشنامه مقایسه های زوجی در این کار پژوهشی:

برای اینکه کارشناسان در فرآیند مقایسه های زوجی به بهترین شکل مقایسه های زوجی را انجام دهند، به جای طراحی ماتریس های مقایسه زوجی و خواستن اعداد از کارشناسان، نوعی جدول های مقایسه زوجی طراحی گردید تا کارشناسان به ساده ترین نحو یکی از اعداد را برای انجام مقایسه زوجی انتخاب کنند. در این جداول کارشناس کافی است تا یک علامت، مثلا یک تیک، در هر مقایسه زوجی در جداول بگذارد.

اگر کارشناس اهمیت عنصر A را از عنصر B بیشتر ترجیح داده باید علامت را در سمت چپ که عنصر با اهمیت قویتر (A) در آن سمت قرار دارد، منظور کند، یا اگر اهمیت عنصر B را از عنصر A بیشتر ترجیح داده باید علامت را در سمت راست که عنصر با اهمیت قویتر (B) در آن سمت قرار دارد، منظور کند. مثلا اگر کارشناس، اهمیت عنصر A را به عنصر B3 برابر ترجیح داد باید چنین عمل نماید:

سوال های پرسشنامه

مثال: سوال ۱: اهمیت گروه معیار فیزیکی بیشتر است یا گروه معیار زیستی و به چه میزان؟

مقایسه معیارها

مقایسه معیارهای بعد فیزیکی

مقایسه معیارهای بعد زیستی

مقایسه زیر معیارهای بعد اقتصادی

مقایسه معیارهای بعد وضعیت آلودگی های زیست محیطی

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار منابع آب

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار توپوگرافی

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار آب و هوا

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار پسماند

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار پساب

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار پوشش گیاهی

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار حیات وحش

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار تغییر کاربری اراضی

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار فاصله تا جاده های دسترسی

گزینه های انتخابی برای تدوین استراتژی های مدیریتی با توجه به زیر معیار افزایش فعالیت های اقتصادی

امیدواریم از این مطلب در سایت صنایع سافت که درباره آموزش expert choice بود، لذت برده باشید. هر سوال و نظری دارید برای ما کامنت بذارید، کمتر از یک روز پاسخ داده می‌شه 😉

۵/۵ - (۱ امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا