کوچینگ شغلی چیست و کوچ شغلی کیست؟ همه محتوایی که باید بدانید
کوچ شغلی به افراد کمک می‌کند تا آنچه را از شغل خود می‌خواهند و به آن نیاز دارند بشناسند و سپس، تصمیم بگیرند و برای رسیدن به اهداف شغلی خود اقداماتی را انجام دهند که با بخش‌های دیگر زندگی‌شان نیز متناسب باشد.
کوچینگ شغلی، شاخه‌ای از کوچینگ است که به دیگران (مراجعان) کمک می‌کند در کار خود پیشرفت کنند و با دستیابی به اهداف خود، در راهبردهای بلندمدت شغلی به موفقیت برسند. کوچینگ شغلی به مراجعان کمک می‌کند تا موقعیت‌های حرفه‌ای خود را صداقت، کنجکاوی، همدلی و شفقت بیشتری ارزیابی کنند.
تصمیم گیری درباره انتخاب شغل و حرفه، یکی از مهم‌ترین و سرنوشت سازترین موضوعات زندگی هر فرد به حساب می‌آید.
امروزه پیچیدگی و دگرگونی دنیای کار، سرعت فزاینده رشد فناوری، تقاضای روز افزون برای ورود به برخی مشاغل و نیاز به کسب دانش و مهارت با توجه به تفاوت‌های فردی، موجب شده تعادل بازار کار به هم بخورد و جامعه با مشکل جدی مواجه شود.
از آن رو که کوچینگ، راهنمایی‌ها و توصیه‌های لازم برای توسعه مهارت‌ها و دانش، به بهترین شیوه در اختیار مراجع قرار می‌گیرد، او می‌تواند با چشم اندازهای پیچیده به خوبی آشنا شود، با مشکلات، باورها و اعتقادات منفی کنار بیاید و برای مسائل پیش روی خود راه حل‌هایی بیابد (Sullivan, 2019).
تازه واردان بازار کار، برای درک روابط پیچیده کسب و کار تجربه کافی ندارند و اگر از راهنمایی‌های درست بهره مند نشوند، از عهده کار خود بر نمی‌آیند. راهنمایی و مشاوره شغلی یکی از مهم‌ترین روش‌های یاری افراد برای آگاهی از شرایط کاری خود و وضعیت بازار کار است. در حقیقت هر کس برای ارزیابی خود و آگاهی از بازار کار همیشه به برنامه ریزی شغلی نیاز دارد.
در عصر حاضر، کوچینگ، رویکردی تازه و مؤثر برای راهنمایی و مشاوره شغلی شناخته شده است. کوچینگ، نوعی رابطه حمایتی، تشویقی و متعهد به موفقیت مراجع است و زمینه‌ای را فراهم می‌کند تا وی بتواند مشکلات خود را حل کند و به نتایج مطلوب دست یابد.
کوچینگ، رهیافتی عمل گرا است که بر مراجع و اهداف او تمرکز می‌کند و مراجع را تشویق می‌کند ضمن تعریف و تعیین اهداف خود، برای دستیابی به آن‌ها بکوشند تا تأثیر آنی آن‌ها را در زندگی خود احساس کند (Stevens, 2012).
کوچ، راهنمایی‌ها و فعالیت‌های لازم برای توسعه مهارت‌ها و قابلیت‌های فردی را به بهترین شیوه در اختیار مراجع قرار می‌دهد. او ضمن راهنمایی و انگیزه دادن به مشتری، به او برنامه و طرح عملی می‌دهد؛ بنابراین، کوچینگ، تمام ابعاد زندگی مشتری از قبیل کار و حرفه، روابط اجتماعی و پیشرفت فردی مراجع را دربر می‌گیرد و به او امکان می‌دهد تا با توسعه مهارت‌ها و افزایش کیفیت ارتباطات خود به رشد و پیشرفت برسد.
مطلب مرتبط برای شما : کوچینگ چیست ؟ ۰ تا ۱۰۰ همه چیزی که باید بدانید
پنج نشانه برای اینکه بفهمید به کوچ کسب و کار نیاز دارید
مدیریت کسب و کارها مانند نشستن در ترن هوایی است؛ یک روز اوضاع کسب و کار عالی به نظر می‌رسد، اما پس از مدتی احساس می‌کنید همه چیز با سرعت در حال سقوط است. داشتن یک کوچ کسب و کار به شما بصیرت می‌دهد تا بتوانید کسب و کارتان را بهتر اداره کنید.
با این کار می‌توانید میزان فروش را افزایش دهید یا توانایی‌های خود را بهبود بخشید. در این بخش، پنج نشانه را معرفی می‌کنیم تا بدانید کی باید از کوچ کسب و کار کمک بگیرید (Wales, 2013).
۱. راه روشنی پیش روی خود نمی‌بینید
آیا وضعیتی شبیه یکی از موارد زیر دارید؟
- نمی‌دانید نقش‌تان به عنوان یک مدیر چیست؛
- نمی‌دانید روزانه چه کارهای باید انجام دهید؛
- طی چند هفته اخیر، مسیر کسب و کارتان بارها تغییر کرده است؛
- اولویت بندی شفافی برای کارهای خود ندارید.
مدیران عامل به ویژه آن‌ها که شخصاً کسب و کارشان را شروع کرده‌اند معمولاً در تمام اتفاقات شرکت دخالت می‌کنند و اغلب مضطرب‌اند. وقتی به عقب بر می‌گردیم و شیوه رهبری آن‌ها را بررسی می‌کنیم، متوجه یک عادت می‌شویم که باید شکسته شود.
کوچ کسب و کار می‌تواند به شما کمک کند تا نقش خود را در مقام مدیر عامل تعریف کنید. اگر مسئولیت‌های خود را متناسب با اهداف کسب و کارتان بشناسید، می‌توانید به طور مستقیم فعالیت‌های خود را با اهدافی که می‌خواهید به آن برسید، پیوند دهید.
۲. در افکار خود غرق شده‌اید
نشانه واضح این وضعیت این است که وقتی بشنوید آخرین بار کی به تعطیلات رفته‌اید یا کی برای استراحت در خانه مانده‌اید، تعجب نمی‌کنید. اگر چنین است، باید از خودتان بپرسید که آیا وظایف روزانه شما را به سوی اهدافتان هدایت می‌کنند؟
معمولاً صاحبان کسب و کارها متوجه می‌شوند که زمان زیادی را صرف کارهایی می‌کنند که نتیجه‌ای در پی ندارند؛ هر چند ممکن است در نگاه اول، این کارها سودمند به نظر برسند. غرق شدن در افکار موجب می‌شود احساساتی در شما شکل بگیرد که نتوانید برای حل مسائل از دیگران کمک بخواهید.
همچنین، ممکن است فقط از نظرهای خود استفاده کنید، حتی اگر در پس ذهنتان بدانید که ممکن است کسی نظر بهتری داشته باشد. کوچ کسب و کار به شما کمک می‌کند تا فهرستی از وظایفی که باید به دیگران واگذار شوند، تهیه کنید.
۳. نیاز دارید به کسی پاسخگو باشید
شاید اهدافتان را بنویسید، اما مطمئن نباشید که بتوانید آن‌ها را برآورده کنید. قبل از اینکه فکر کنید «این اهداف بیش از حد بلند پروازانه هستند» باید از خودتان بپرسید که واقعاً اگر کسی را داشته باشید که کارتان را پیگیری کند و شما به او پاسخگو باشید، آیا می‌توانید به همه اهدافتان برسید؟
شکستن قولی که به خود داده‌اید بسیار آسان است، اما وقتی به دیگران قول می‌دهید، ماجرا به گونه‌ای دیگر است. به جای آنکه از همسر یا دوستانتان بخواهید درباره کار از شما بازخواست کنند (و خطر آسیب رسیدن به آن روابط را بپذیرید)، از کوچ کسب و کار کمک بگیرید.
۴. می‌خواهید مهارت‌های خودتان را توسعه دهید
آیا برای هدایت شرکت به توانایی‌های خود اعتماد کافی دارید؟ داشتن مهارت‌های رهبری به بهبود روابط و موفقیت شرکت شما کمک می‌کند. البته توانایی رهبری نباید تنها مهارتی باشد که آن را توسعه می‌دهید؛ ممکن است برای حفظ رشد منحنی کسب و کارتان به توسعه مهارت‌های مذاکره، مالی یا فناوری‌های جدید نیاز داشته باشید.
۵. با همان شیوه قدیمی کار می‌کنید
آیا درباره شیوه کسب و کار خود دچار تردید شده‌اید؟ حتی با داشتن روحیه کارآفرینی قوی، تغییر در شیوه می‌تواند یک تصمیم ترسناک باشد که اجرای آن دشوار است. به جای آنکه در عادات گذشته درجا بزنید، یک کوچ کسب و کار استخدام کنید تا به شما کمک کند با تحولات فکری و اجرای یک برنامه راهبردی، کسب و کار خود را توسعه دهید (Wason, 2016).
معایب و مزایای کوچینگ شغلی در جایگاه یک حرفه
بررسی این مسئله وابسته به این است که نگاه شما به کار کوچینگ چگونه است؛ عده‌ای کار کوچینگ را انفرادی انجام می‌دهند. در این صورت، در واقع آن‌ها آزاد کار محسوب می‌شوند و باید از پس تمام برنامه ریزی‌هایی که یک آزاد کار انجام می‌دهد، به خوبی برآیند.
عده‌ای دیگر نیز در قالب یک مؤسسه یا یک شرکت کار می‌کنند و جزیی از گروه آن شرکت محسوب می‌شوند.
اکنون با دو مورد از روش‌های ارائه خدمت کوچ شغلی آشنا شدید. با توجه به اینکه جزو کدام دسته باشید، می‌توانید مزایا و معایب آن را شناسایی کنید. با توجه به اینکه جزو کدام دسته باشید، می‌توانید مزایا و معایب آن را شناسایی کنید.
اما اگر بخواهیم در این مورد به طور کلی توضیح بدهیم، باید بگوییم اولین و بزرگ‌ترین عیب این شغل در حال حاضر، این است که افراد شناختی درباره آن ندارند. درصد خیلی کمی می‌دانند کوچینگ چیست؛ بنابراین، بیشتر افراد حتی نمی‌دانند که برای رسیدن به چیزی که می‌خواهند چنین راهی وجود دارد. چرا راه دور برویم؟
مربی‌های شغلی کسانی هستند که تا چند سال پیش برای هدف گذاری‌های شغلی به مشاور یا روان شناس مراجعه می‌کردند و همیشه شکایت می‌کردند که خدمتی را که لازم دارند به درستی دریافت نمی‌کنند؛ تا وقتی که با کوچینگ آشنا شدند و فهمیدند کوچینگ همان خدمتی است که در تمام این مدت به آن نیاز داشته‌اند.
یک کوچ شغلی می‌تواند از خدمات سایر کوچ‌ها برای پیشرفت در حرفه‌اش سود ببرد؛ برای مثال، یک کوچ به دو کوچ دیگر مراجعه کند و از یکی در زمینه‌های مختلف زندگی کمک بگیرد (لایف کوچ یا کوچ زندگی) و از دیگری در حوزه کسب و کار. یکی از نکات مثبت کوچینگ به منزله یک حرفه، این است که محدودیت مکانی وجود ندارند؛ مثلاً در حالی که پشت میز خود در تهران نشسته‌اید، می‌توانید با مراجعه کننده خود در کشوری دیگر جلسه کوچینگ برگزار کنید (Webber & others, 2012).
تفاوت مربی شغلی و مشاور شغلی
در کوچینگ شغلی از ابزارهایی که مشاوران شغلی به کار می‌گیرند، استفاده می‌شود. البته برخی از هیچ ابزاری استفاده نمی‌کنند و این موضوع کاملاً به رویکرد کوچ وابسته است.
ممکن است رویکرد یک کوچ این باشد که از هر روش و ابزاری که به مراجع کمک می‌کند به هدفش برسد، استفاده کند؛ مثلاً شاید کم پیش بیاید که یک کوچ از مراجع خود آزمون‌های شخصیت شناسی بگیرد، چون او ترجیح می‌دهد داستان‌های مراجعش را بشنود و از خلال این داستان‌ها همه چیز را بفهمد.
روش‌های سازه نگر شغلی می‌توانند بر زندگی حرفه‌ای افراد تأثیر مثبت بگذارند و از این نظر با اصول کوچینگ مشترک‌اند؛ زیرا کوچ معتقد است مراجعه کننده بهترین کارشناس زندگی خود است و راه حل مسائل و مسیری که باید طی کند در ذهن خود دارد، اما آن قدر ذهن و افکارش شلوغ و درهم است که نمی‌تواند آن‌ها را ببیند.
اگر ما به چنین کسی کمک کنیم تا ذهنش را شفاف کند و درباره خودش به آگاهی برسد، می‌تواند بهترین اتفاقات را در زندگی خود رقم بزند (Yadin, 2013).
افراد در چه مراکزی می‌توانند به مربیان شغلی مراجعه کنند؟
می‌توان کوچ‌ها را از صفحه‌های شخصی آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد. عده‌ای از کوچ‌ها نیز مؤسسه دایر کرده‌اند و خدمات کوچینگ را در تخصص‌های مختلف به مراجعان ارائه می‌دهند.
گاهی پیش می‌آید که کسی به چندین کوچ مراجعه می‌کند تا بالاخره کوچ مورد نظر خود را پیدا کند و این امر طبیعی است؛ زیرا معیار خوب بودن برای هر کس متفاوت است.
کوچ‌ها معمولاً یک جلسه آزمایشی رایگان دارند که در آن، روند جلسات را برای مراجع توضیح می‌دهند و از او می‌خواهند که موضوع یا موضوعاتی که مدنظرش است، بیان کند. در این جلسه، اگر کوچ به هر دلیلی متوجه شود که نمی‌تواند به مراجع کمک کند، به اطلاع او می‌رساند و در صورتی که از میان همکاران خود کسی را می‌شناسد که می‌تواند به وی کمک کند، معرفی می‌کند.
بهتر است خود مراجعه کننده نیز به این مسئله فکر کند که آیا این کوچ همان کسی است که او می‌خواهد با او کار کند یا نه؟ بنابراین، به نظرم خوب است هر کسی که می‌خواهد کار کردن با یک کوچ را شروع کند، با کوچ‌های مختلف، جلسات آزمایشی ترتیب دهد تا کوچ مورد نظرش را انتخاب کند. می‌گویند: کوچ آینه مراجعه کننده است. پس، باید کوچی پیدا کنید که بتوانید به او اعتماد کنید.
