وظایف مدیریت منابع انسانی | شرح وظایف و اهداف + PDF رایگان
وظایف مدیر منابع انسانی در سازمان
وظایف مدیر منابع انسانی
وظایف مدیر منابع انسانی : مدیریت منابع انسانی کارساز و اثربخش بر این شناخت استوار است که کارکنان سازمان برای دستیابی به هدف‌های سازمان اهمیت حیاتی و بنیادی دارند. مدیر منابع انسانی به منظور اطمینان یافتن از این که منابع انسانی سازمان در راه بهره‌مندی افراد، سازمان و جامعه به گونه ای اثر بخش به کار گرفته می‌شود چندین وظیفه و فعالیت را برعهده دارد اهم این وظایف عبارتند از:
- برنامه ریزی
- سازماندهی
- هدایت
- رهبری
- کنترل
وظایف مدیریت منابع انسانی pdf
۱- برنامه ریزی : اولین وظیفه مدیر منابع انسانی
نخستین مرحله هر برنامه مدیریت منابع انسانی ثمر بخش برنامه ریزی منابع انسانی است. برنامه ریزی به مفهوم عام آن عبارتست از فرایند تعیین هدف، تعیین اقدامات، اولویت بندی اقدامات، زمان بندی و تعیین راه‌های رسیدن به آن. همچنین میتوان برنامه ریزی را تجسم و طراحی اقدامات قبل از عمل تعریف نمود.
در حیطه منابع انسانی، برنامه ریزی عبارتست از پیش بینی نیاز‌های سازمان از لحاظ منابع انسانی و برنامه ریزی مراحلی که برای برآوردن آن نیازها باید طی شود.
اهمیت برنامه ریزی
بطور کلی میزان زمانی که یک مدیر منابع انسانی صرف فعالیت های مختلف می‌نماید به شرح ذیل میباشد. همانگونه که مشاهده میگردد بیش از ۷۹ درصد وقت یک مدیر منابع انسانی صرف امور برنامه ریزی می‌شود.
- %۲۲ وقت صرف برنامه ریزی
- %۲۱ صرف تصمیم سازی به سایرین پیشنهاد میدهد بهتر است چه بکنند)
- %۱۹ صرف روابط محیطی مثلا با وزارت کار تامین اجتماعی و …)
- %۱۷ صرف جمع آوری اطلاعات
- %۱۲ صرف کنترل
- %۹ صرف سایر وظایف مانند شرکت در جلسات
تصمیم گیری
یکی از فعالیت های مدیریت در زمینه برنامه ریزی منابع انسانی اتخاذ تصمیمات گوناگون است. تصمیم گیری در مورد انجام امور جاری و حل مسائل مربوط به جذب نیرو دوره های آموزشی خدمات رفاهی و خروج نیرو.
فرایند تصمیم گیری خود شامل تبیین مشکل شناخت مسئله (جمع آوری و تحلیل اطلاعات)، اتخاذ تصمیم فهرست کردن راه حل ها، ارزیابی آن ها و انتخاب بهترین راه حل، اجرای تصمیم و بازخور است.
آموزش مرتبط : مدیریت منابع انسانی hrm چیست؟
سیاست
• خط مشی و رهنمود اجرایی
برنامه ریزی و سیستم اطلاعاتی مدیریت
از آنجایی که شالوده و اساس برنامه ریزی مبتنی بر اطلاعات است، سیستم اطلاعاتی سازمان تاثیر بسزایی بر تصمیمات اتخاذ شده از جانب مدیریت منابع انسانی دارد. برخی از اطلاعاتی که سیستم اطلاعاتی در اختیار مدیر منابع انسانی قرار میدهد (ورودی‌های سیستم اطلاعاتی مدیریت) به شرح ذیل است:
- مشخصات شناسنامه ای کارکنان
- مشخصات فردی جنسیت دین، مذهب، تحصیلات ، تابعیت، آدرس، تلفن، رشته تحصیلی سوافق کاری وضعیت خدمت نظام وظیفه و …)
- مشخصات استخدامی(نوع استخدام تمام وقت / پاره وقت کارمندی / کارگری و …، تاریخ تقاضای استخدام تاریخ استخدام، شماره بیمه، ترک خدمت انتقالی و …)
- مشخصات عائله مندی (وضعیت تاهل تعداد فرزندان، تعداد افراد تحت تکفل، حق اولاد، کمک هزینه مسکن و خواروبار تعداد دفترچه بیمه و …)
- مشخصات سازمانی (پست، محل خدمت، رسته شغلی، درصد فوق العاده بدی آب و هوا و …)
- امتیازات فردی (سوابق زبان تحصیلات دوره های آموزشی و …)
- امتیازات شغلی (رتبه، گروه امتیاز سختی کار، امتیاز سرپرستی و …)
- وضعیت تطبیق و ارزیابی آخرین حقوق فوق العاده ها، اضافه کار، تاریخ احراز رتبه بعدی تاریخ صدور آخرین حکم و …)
- مزایای موقت (حق) ایاب و ذهاب حق رانندگی کارانه به خاطر عملکرد بهتر، افزایش حقوق موقت و …)
- سایر موارد ( تدریس تالیفات و …)
خروجی های سیستم اطلاعاتی مدیریت در بخش منابع انسانی عبارتند از:
- فهرست های خروجی (اسامی‌پست سوابق، عناوین دوره های آموزشی)
- گزارش‌‌های خروجی (ماموریت ها، مرخصی ها، غیبت‌ها)
- آمار‌های خروجی (سن پرسنل ،حقوق ،جنسیت) به صورت نمودار‌های هیستوگرام و میله ای و …
تعیین استانداردها
یکی از مراحل برنامه ریزی منابع انسانی تعیین استاندار‌هایی برای کنترل است. این استاندارها را میتوان به دو دسته استاندارد‌های عملکردی و استاندارد‌های فرایندی تقسیم نمود.
الف) استاندارد‌های عملکردی انواع این استانداردها در زیر ذکر شده است.
- کمی(مجازید ۲۰ نفر استخدام کنید)
- هزینه ای (میتوانید ۲ میلیون تومان برای آموزش خرج کنید)
- زمانی ۶ ماه وقت دارید دوره آموزشی برگزار کنید)
- کیفی مانند مهارت‌ها که باید رتبه بندی شود
ب) استاندارد‌های فرایندی استاندارد‌های فرایندی خود بر سر نوع هستند
- استاندارد‌های وظیفه ای برای نشان دادن کار‌های مجاز و غیرمجاز به کار می‌روند. از قبیل انضباطی، توبیخی)
- استاندارد‌های فردی به افراد و مشاغل ارتباط دارد مانند شرایط احراز)
- استاندارد‌های فیزیکی مربوط به فضای کار می‌شوند
۲- سازماندهی
برای نیل به هدف‌های سازمانی، سازمان دهی گامی‌ضروری است. سازماندهی به ما کمک می‌کند هدف کلی و ماموریت اصلی سازمان را در قالب هدف‌های جزئی تر و وظایف واحدها شکسته و در جهت تحقق آن گام برداریم. در سازماندهی وظایف اختیارات و مسئولیت های واحدها و پست‌ها مشخص شده و نحوه هماهنگی و ارتباط بین آنها معین می‌شود.
بطورکلی برای سازماندهی مبانی و اصول مختلفی وجود دارد و انتخاب نوع ساخت و مبنای آن باید با توجه به عوامل مختلفی صورت پذیرد، واحد منابع انسانی نیز از این امر مستثنی نیست. ساختار سازمانی وسیله ای است برای افزایش کارایی و انواع آن به شرح زیر است:
ساختار وظیفه ای شامل وظایف شش‌گانه است.
- برمبنای ارباب رجوع: طبقه بندی کارکنان که شامل مدیران و غیر مدیران است.
- برمبنای صف و ستاد: صف شامل کار‌های عملیاتی که مستقیماً با کارکنان ارتباط دارد آموزش و جذب نیرو و ستاد شامل کار‌های کاربردی مانند برنامه ریزی نیروی انسانی است که به طور غیر مستقیم با کارکنان ارتباط دارد.
- برمبنای خدمات: خدماتی که واحد منابع انسانی ارائه میدهد (مانند حقوق و مزایا، جبران خدمات رفاه و آموزش)
۳- هدایت و رهبری
گروهی رهبری را تاثیرگذاری بر افراد در انجام وظایفشان با میل و علاقه توصیف کرده اند. گروهی دیگر رهبری را نفوذ در زیردستان تعریف نموده اند. رهبری فرایندی است که ضمن آن مدیریت سازمان میکوشد تا با ایجاد انگیزه و ارتباطی موثر انجام سایر وظایف خود را در تحقق اهداف سازمانی تسهیل کند و کارکنان از روی میل و علاقه به انجام وظایفشان ترغیب کند.
رهبری در مفهوم سازمانی آن به عنوان جزئی مجزا و مستقل از مدیریت مطرح نبوده، بلکه یکی از وظایف عمده و اصلی آن به شمار می‌آید. در حیطه منابع انسانی رهبری مشتمل برسه جزء است:
الف) ارتباطات
از نظر مدیران ارشد سازمان‌ها ایجاد راه هایی برای ارتباط با کارکنان یکی از اولویت‌های مدیریت منابع انسانی به شمار می‌آید. تقویت ارتباط میان کارکنان یکی روش اثر بخش و کارآمد برای بهبود بهره وری سازمانی است.
ارتباط میتواند انتقال اندیشه‌های کارکنان را در راستای بهتر شدن فرآورده‌ها و دگرگونی‌های سازمانی تسهیل نماید و در همان حال احساس مشارکت کارکنان را در کار افزایش دهد و آنان را در نظارت بر کار خود هدایت کنند. افزون بر آن در این زمینه میتوان برای بهتر کردن ارتباط های سرپرستان با زیردستان برنامه های آموزشی اجرا کرد و به بررسی های سازمانی پرداخت.
ب) رهبری
مهمترین نکته در رهبری جهت دادن و نفوذ بر افراد است. رهبری مستلزم نفوذ کردن و تاثیر گذاردن بر افراد است و مدیر در نقش رهبر کسی است که بتواند بر افراد تحت سرپرستی خود نافذ و موثر باشد و به عبارت دیگر مرئوسان نفوذ و قدرت او را بپذیرند. مسئله نفوذ و قدرت رهبری به منابعی که قدرت و نفوذ از آن سرچشمه میگیرد ارتباط پیدا می کند.
مدیریت منابع انسانی تیزیه منظور تاثیرگذاری و هدایت افراد باید از منابع قدرتی که در اختیار دارد به نحوی شایسته بهره گیرد. شناسایی منابع قدرتی که مدیر منابع انسانی در اختیار دارد و میزان اثر بخشی و نفوذ هر یک از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
ج) انگیزش
انگیزش حالتی است در افراد که آنان را به انجام رفتاری خاص متمایل می‌سازد. مسئله انگیزش پاسخ چرا‌های رفتار افراد است. چرا کارکنان در سازمان کار میکنند؟ چرا بعضی از کارکنان بسیار فعال و برخی کم کارند؟ دلایل علاقه مندی یا بی علاقگی به شغل چیست؟ پاسخ تمامی‌این سوالات در انگیزش نهفته است.
مدیریت منابع انسانی با در اختیار داشتن ابزار‌های گوناگون، میتواند بر سطح انگیزش افراد تاثیر قابل توجهی داشته باشد. اقداماتی که در این رابطه میتواند صورت گیرد عبارتند از تشکیل گروه های کاری، تفویض اختیار، غنی سازی شغل تامین نیاز‌های مادی و معنوی و مواردی از این قبیل.
۴- کنترل
مقصود از کنترل انجام دادن فعالیت‌هایی است که مدیر جهت حصول اطمینان از اینکه نتایج واقعی با نتایج برنامه ریزی شده سازگار است، انجام میدهد. به دیگر عبارت کنترل عبارتست از فعالیتی منظم که ضمن آن نتایج مورد انتظار در قالب استاندارد‌های انجام عملیات معین می‌شوند، سیستم دریافت اطلاعات طراحی میگردد، عملیات پیش بینی شده و انجام شده با هم مقایسه میگردند، اختلافات و انحرافات مشاهده شده ارزیابی و میزان اهمیت آنها مشخص می‌شوند، و سرانجام اصلاحات لازم برای تحقق هدف‌ها و ماموریت های سازمان انجام می‌گیرند.
انواع کنترل
در ادامه محتوای وظایف مدیر منابع انسانی با توجه به فرایند انجام امور میتوان در هر یک از مراحل انجام کار به کنترل عملکرد کارکنان پرداخت:
- قبل از انجام عملیات: بررسی سابقه قبل از استخدام
- حین انجام عملیات: نظارت بر انجام کار
- بعد از انجام عملیات: بررسی عملکرد
کنترل در مدیریت منابع انسانی
در حوزه مدیریت منابع انسانی کنترل میتواند در هر یک از موارد زیر نمود یابد:
- جذب نیرو: از طریق آزمون‌های ورودی، سیستم انتصابات
- جبران خدمات: منصفانه بودن حقوق دستمزدها و پاداش‌ها
- توسعه: تطابق دوره های آموزشی با نیازها و اثربخشی دوره
- روابط کارکنان: رسیدگی به شکایات
- حفظ منابع: اندازه گیری رضایت شغلی، آمار حوادث و بیماری ها
- خروج: بررسی فرار مغزها آمار استعفا و انتقال آمار تقاضای بازخرید و بازنشستگی زودرس
بطور کلی شرح وظایف مدیریت منابع انسانی را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
- نظارت بر استخدام در سازمان
- تجزیه و تحلیل مشاغل
- برنامه ریزی برای تامین نیروی انسانی
- کارمندیابی
- انتخاب و استخدام بهترین و شایسته ترین نیرو‌های ممکن
- طراحی و تنظیم برنامه هایی که ورود کارکنان جدید به سازمان را تسهیل می‌کند.
- آموزش کارکنان
- تربیت مدیر
- طراحی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان
- طراحی سیستم پاداش
- طراحی سیستم حقوق و دستمزد
- وساطت میان سازمان و سندیکا‌های کارگری
- طراحی سیستمی‌برای رسیدگی به خواسته‌ها و شکایات
- طراحی سیستم بهداشت و ایمنی محیط کار
- طراحی سیستم انظباط
امیدواریم از این مطلب در سایت صنایع سافت که درباره وظایف مدیر منابع انسانی بود، لذت برده باشید. هر سوال و نظری دارید برای ما کامنت بذارید، کمتر از یک روز پاسخ داده می‌شه 😉
